Rajsko Duże i Małe w II poł. XIX w.
Niemalże przez cały wiek XIX wsie Rajsko Duże i Małe były w rękach rodziny Sucheckich i wchodziły w skład majątku Stara Wieś. Po uwłaszczeniu chłopów w Królestwie Polskim folwark Rajsko był w dalszym ciągu częścią majątku Stara Wieś.
W roku 1857 w Rajsku Dużym było 11 ubezpieczonych przed ogniem domostw, w których mieszkali: Jan Pielużek z Franciszką z domu Trzuszczak, Mateusz Skrobek, Szczepan Cieślik z żoną Marianną z domu Skrobek, Stefan Siemkowski z żoną Katarzyną z Jeżów, Franciszek Lasoń z Marianną z Krokwińskich, Walenty Pielużek z Katarzyną z Olczyków, Jan Jeż z Agnieszka z Nowisów, Jan Ziemski z Rozalią z Owczarczyków, Jan Dawidowicz z Marianną z Jeżów, Błażej Krokwiński z Elżbietą z Dawidowiczów, Wincenty Popławski z Wiktorią z Wolskich (młynarze),Jan Kuliński. We wsi pod numerem pierwszym stała wtedy nowo wybudowana karczma, która zastąpiła wcześniejszą karczmę z zajazdem. Była z drzewa, kryta gontem z murowanym kominem i stajnią o wymiarach: 28 metrów długości, 14 metrów szerokości, 4 wysokości.
W Rajsku Małym domostw ubezpieczonych było 12. W latach 50-tych XIX w. mieszkali w nich: Jan Papierak z żoną Anną z Piątkowskich, Bartłomiej Wachura Bartłomiej z Marianną z Raźniaków, Józef Jończyk z Marianną z Jeżów, Mikołaj Marosek z Małgorzatą z Marchewków, Tomasz Jończyk z Anną z Sucheckich, Franciszek Jończyk z Julianną z Bełdowskich, Antoni Jeż z Józefą Szczepańską, Jan Jeż z Julianną z Pielużków, Stanisław Krasoń z Katarzyną Misztelą, Jan Skrobek z Marianną z Wiklińskich, Wincenty Papierak z Anastazją z Czecotów, Jan Jeż z żoną Marianną.
Po uwłaszczeniu chłopów, w roku 1880 folwark Rajsko liczył 269 mór i 274 pręty, a chłopi mieli z folwarkiem wspólne pastwisko zwane Lesisko. W wyniku zmian własnościowych chłopi z Rajska Dużego otrzymali 119 mórg i 150 prętów, a chłopi z Rajska Małego 152 mórg i 5 prętów.
4 comments
Najbardziej „podoba” mi się tekst, że chłopi byli ubezpieczeni od ognia. Zbadałbym ten wątek, ponieważ większość wioski Rajsko znale, spłonęła. Spisek, chęć zysku, podpalacz?
Nie ma tu nic tajemniczego. Każdy majątek był ubezpieczony. Takie zachowane źródła są cenne dla historii lokalnej, wiele z nich zawiera dużo informacji o danej wiosce. Chałupy płonęły, bo były drewniane, ogień przenosił się szybko. Oczywiście, nasi przodkowie czasami kombinowali, więc…
Witam,
Bardzo ciekawe źródło historyczne. Czy posiada Pani informacje, pod jakim numerem zamieszkiwał Jan Dawidowicz z żoną Marianna w 1857r? Jego ojciec Walenty mieszkał pod Nr 1, tak wynika z metryk kościelnych rodzeństwa Jana, kiedy obowiązywał Kodeks Napoleona odnotowywania numeru domu w metrykach.
W jednym z Pani artykułów wyczytałem, że Walenty ojciec wspomnianego w powyższym artykule Jana prowadził karczmę w Rajsku.
Dla poszukiwaczy korzeni rodzinnych mogą tylko powiedzieć, że jedyny syn Jana, który doczekał się potomstwa to Wawrzyniec, zmarły w 1912r i pochowany jest w Mierzynie z żoną Ludwiką. Link do nagrobka poniżej.
https://www.icmentarze.pl/mierzyn2/szukaj_nowy_groby.php?kwatera=A03/0042&log_nazwisko=Dawidowicz&log_imie=Wawrzyniec%22
Pozdrawiam serdeczne,
Robert
Witam,niestety nie mogę podać pod jakim numerem mieszkał Jan Dawidowicz.Pozdrawiam.